ปฏิเสธไม่ได้ว่าพลาสติกเป็นวัสดุอีกหนึ่งชิ้นที่เราสามารถพบเห็นได้ทั่วไปในชีวิตประจำวัน โดยสาเหตุสำคัญที่ทำให้ผู้ผลิตสายอุตสาหกรรมนิยมนำพลาสติกมาใช้เป็นส่วนประกอบการสำคัญในการผลิตสินค้า ได้แก่ ความทนทานของพลาสติก และต้นทุนในการผลิตที่ไม่สูงมากนักหากเทียบกับวัสดุประเภทอื่น ถึงแม้พลาสติกจะมีจุดเด่นที่ตอบโจทย์ทั้งผู้ผลิตและผู้บริโภค แต่ด้วยระยะเวลาในการย่อยสลายที่ค่อนข้างนาน อีกทั้งยังก่อให้เกิดผลกระทบต่อสภาพแวดล้อมเป็นวงกว้างจึงทำให้ผู้ผลิตสินค้าอุปโภคและบริโภคส่วนใหญ่ในปัจจุบันเริ่มหันมาใช้วัสดุทดแทนที่เป็นมิตรกับสิ่งแวดล้อมอย่างพลาสติกชีวภาพหรือไบโอพลาสติกกันมากขึ้น ว่าแต่วัสดุดังกล่าวคืออะไร? และเรื่องราวน่ารู้เกี่ยวกับ
ไบโอพลาสติกจะมีอะไรบ้าง? ถ้าพร้อมแล้ว เชิญไปหาคำตอบกันด้านล่างนี้ได้เลย
ไบโอพลาสติกคืออะไร? คือวัสดุทดแทนพลาสติกประเภทหนึ่งที่ทำขึ้นจาก วัตถุดิบทางการเกษตร เช่น ข้าวโพด, อ้อย และมันสำปะหลัง ซึ่งรายละเอียดในส่วนนี้จะต่างกับพลาสติกทั่วไปที่ผลิตขึ้นจากการกลั่นน้ำมันปิโตรเลียมและก๊าซธรรมชาติ โดยข้อดีของพลาสติกประเภทนี้ได้แก่ความรวดเร็วในการย่อยสลาย ลดปัญหาขยะล้นที่ถม และปัญหาเกี่ยวกับสิ่งแวดล้อมที่เกิดจากการใช้พลาสติกได้อย่างตรงจุด ส่วนในเรื่องของขั้นตอนการขึ้นรูปเป็นเม็ดพลาสติก นั้น เราสามารถนำพลาสติกประเภทนี้มาใช้กับเครื่องจักรทั่วไปได้เหมือนกับการขึ้นรูปด้วยพลาสติกทั่วไปทุกประการ เพียงแต่อาจจะมีการปรับรายละเอียดปลีกย่อยเล็กน้อยเพื่อให้สอดคล้องกับการนำมาปรับใช้
มีกี่ประเภท ในปัจจุบันเราสามารถแบ่งไบโอพลาสติกออกได้เป็น 3 ประเภทด้วยกัน ได้แก่ พลาสติก Biodegradable, พลาสติก Compostable และพลาสติก OXO-Biodegradable โดยพลาสติกประเภทแรกจะเป็นพลาสติกชีวภาพที่สามารถย่อยสลายเองได้ด้วยแสงแดด, ออกซิเจน และความชื้นตามธรรมชาติ ส่วนพลาสติกประเภทที่สองจะเป็นพลาสติกที่จะสลายตัวก็ต่อเมื่อผู้ใช้งานนำไปผ่านกระบวนการทางชีวภาพ ในขณะที่พลาสติกประเภทหลังสุดหรือ OXO-Biodegradable จะมีขั้นตอนการย่อยสลายคล้ายคลึงกับพลาสติกประเภทแรก
ข้อแตกต่างระหว่างพลาสติกแต่ละประเภท กระบวนการการย่อยสลาย
ขั้นตอนการย่อยสลายของ Biodegradable และ OXO-Biodegradable ปัจจัยสำคัญที่ทำให้พลาสติก Biodegradable, Compostable และ OXO-Biodegradable ต่างกันได้แก่กระบวนการในการย่อยสลาย ถึงแม้ Biodegradable และ OXO-Biodegradable จะเป็นพลาสติกที่มีคุณสมบัติในการย่อยสลายได้ตามธรรมชาติจากเหมือนกัน แต่สิ่งที่ทำให้พลาสติกสองประเภทนี้ต่างกัน ได้แก่ ขั้นตอนการแตกตัวที่พลาสติกแบบ OXO-Biodegradable จะมีการผสมตัวเร่งปฏิกิริยาเพื่อให้พลาสติกสามารถแตกตัวได้เองเมื่อเจอกับความร้อนและรังสียูวี ดังนั้นจึงอาจจะทิ้งสิ่งตกค้างอยู่บ้างหลังจากย่อยสลาย แต่ในขณะที่ Biodegradable จะไม่มีการผสมปฏิกิริยาดังกล่าวในตัวพลาสติก
ขั้นตอนการย่อยสลายของ Compostable รูปแบบของการย่อยสลายของไบโอพลาสติกประเภทนี้จะแตกต่างกับพลาสติกสองประเภทแรกที่เราได้พูดถึงไปในข้างต้นพอสมควร เนื่องจากกระบวนการย่อยสลายของพลาสติก Compostable จะเริ่มต้นจากการนำไปหมักเพื่อให้เกิดการย่อยสลายเป็นสสารต่างๆ ที่เป็นประโยชน์ต่อดิน ดังนั้นเราจึงสามารถนำพลาสติกประเภทดังกล่าวไปผสมกับปุ๋ยหรือนำไปฝังดินได้เลยหลังจากผ่านขั้นตอนการหมักเป็นที่เรียบร้อย
